Sibel BARCIN

Article | 2020 | RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi ( Özel Sayı 7 )

Dil; bir milletin varlığını sürdürme, kültürünü aktarma yollarından biridir. Dil aracılığıyla insanlar doğru iletişimi sağlar, ulus bilincini, maddi ve manevi kültür ögelerini, değerlerini öğrenirler. Millî bilincin bir ülke içerisinde varlığını sürdürmesinde devletin dil, kültür, tarih, eğitim ile ilgili politikaları etkilidir. Millî politikaların uygulanması ülkeden ülkeye, yönetimden yönetime değişim gösterir. Kırgızistan’daki dil, kültür, edebiyat, tarih eğitimini içine alan millî planlamalar, SSCB dönemi ve bağımsızlık sonrası olarak değişim gösterir. Bu çalışmada, bağımsızlık sonrası Kırgız millî bilincinin okul ders kitapları . . .nda uygulanması araştırılmıştır. Bu kapsamda orta öğretim (10. ve 11. sınıflar) Kırgız edebiyatı kitapları ele alınmıştır. Çalışmada Kırgız dilinin ve edebiyatının öğretimindeki genel sorunlarını tespit etmek, Kırgız halkının kültürünü, gelenek ve göreneklerini Kırgız edebiyatı ders kitaplarına ne kadar yansıtıldığını gözlemlemek, ilgili alanyazında Kırgız millî bilincinin inşasında devletin eğitim politikalarını göstermek amaçlanmıştır. Çalışmaya yönelik bulgular doküman incelemesi yöntemiyle toplanmıştır. Kırgızistan’daki 10. sınıf Kırgız edebiyatı ders kitabı için Keñeşbek Asanaliyev, Sovetbek Baygaziyev, Salican Cigitov, Kireşe İmanaliyev, Kırgız Adabiyatı, 10- Klass (2003); 11. sınıf Kırgız edebiyatı için, K. Artıkbayev, K. Asanaliyev, S. Baygaziyev, K. İmanaliyev, N. İşekeyev ve A. Muratov, Kırgız Adabiyatı, 11- Klass (2013) kitapları esas alınmıştır. Orta öğretim Kırgız edebiyatı ders kitaplarının 2018 yılı Kırgız Edebiyatı Programı ile tutarlı olduğu ve öğrencilerde millî bilinç oluşturmada başarılı olduğu gözlenmiştir More less

Recep YÜRÜMEZ

Article | 2022 | RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi ( 26 )

Türk İslam edebiyatında, geniş yazım alanı ve pek çok örneğiyle karşımıza çıkan fazilet-nâmeler genel olarak şehirlerin faziletlerini anlatan eserlerdir. Bu eserler, İslam medeniyeti için önemli olan şehirlerle ilgili menkıbeleri barındırmaktadır. Bu tür eserlerin Çağatayca yazılmış örneklerinden olan Hayru’l-Buldan Risalesi (O ş Risalesi) de K ırgızistan’ın güneybatısında bulunan ve günümüzde ülkenin ikinci büyük şehri olan Oş şehrinin faziletlerini anlatmaktadır. Oş şehri kadim bir medeniyet merkezi olmasının yanı sıra Do ğu Türkistan ile Bat ı Türkistan arasında geçiş noktası olması ve Fergana Vadisi’nin doğuda başlangıç noktası . . .olması hasebiyle coğrafi olarak da önemlidir. Çağatayca dönemine ait bir eser olan Hayru’l-Buldan Risalesi (Oş Risalesi) 26 varaktır ve her sayfada 6 satır bulunmaktadır. Eser, 12.5x7.5 cm çapındadır. Eserin yazarı Molla Ömer (Omar) Uzak’tır ancak ne zaman yaz ıldığı ile ilgili metinde herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Söz konusu çalışmamızda eserin çeviri yazısı yapılmış ve eser, ses ve şekil yönüyle incelenmiştir. Bu yolla eserdeki dil hususiyetleri ortaya konmaya çalışılmış Türk lehçelerine de ışık tutacak bazı dil özellikleri üzerinde de özellikle durulmuştur. Metin içerik olarak incelendiğinde ise O ş’un dini açıdan önemini vurgulamak için birçok peygamberden nakillere yer verildiği hatta Hz. Peygamber’den hadis olarak da şehir ile ilgili nakillerde bulunulduğu görülmektedir. Bu çalışma ile el yazması, öncelikle Çağatayca üzerine çalışmalar yapan araştırmacılar olmak üzere Türk dili ve tarihi üzerine çalışmalar yapan/yapacak tüm araştırmacıların istifadesine sunulmuştur More less

Sibel BARCIN

Article | 2023 | RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi ( Özel Sayı 12 )

Dil öğretiminde okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerilerinin rolü büyüktür. Bu araştırmada C1 seviyesinde Türkiye Türkçesi öğrenmekte olan Kırgız öğrencilerin konuşma becerisi performans düzeylerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinde C1 seviyesinde Türkiye Türkçesi öğrenmekte olan 26 öğrenci katılmıştır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Bu çerçevede öğrencilere günlük hayatta sıklıkla karşılaşabilecekleri birer soru sorulmuştur. Konuşma için konu belirlerken hangi amaçla konuşulacağına önem verilmiştir. Öğrencilerin performans düzeyleri . . .ni daha güvenilir şekilde ölçülmesi için dereceli puanlama anahtarından faydalanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde telaffuz ve vurgu dikkate alınmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular değerlendirildiğinde öğrencilerin Türkiye Türkçesini genel olarak doğru seslendirebildikleri tespit edilmiştir. Bir diğer bulguya göre bazı öğrencilerin konuşmalarında ana dillerini yansıttıkları görülmüştür. Bu doğrultuda öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirmek üzere etkinliklerin hazırlanması önerilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kırgızlara Türkiye Türkçesi öğretimi, konuşma becerisi, telaffuz, vurg More less

Sibel BARCIN

Article | 2022 | RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi ( Özel Sayı 11 )

Kırgızlara Türkiye Türkçesi öğretiminde öğrencinin dil bilgisi konularını bilinç düzeyinde algılaması okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerilerine katkı sağlar. Bu sebeple dil bilgisi öğretimini işlevsel olarak öğrenciye kazandırmanın yeri ayrıdır. Bu araştırmada Türkiye Türkçesi öğrenen B2 seviyesindeki Kırgız öğrencilerin bilgi ve birikimini dikkate alarak öğrenilmiş dil bilgisi yapılarını sınamak amaçlanmıştır. Araştırma, betimsel tarama uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 öğretim yılında Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinde öğrenim gören 24 Kırgız öğrenci oluşturmaktadır. Bu kapsamda ar . . .aştırmanın verileri öğrencilerin yazılı anlatımları yoluyla elde edilmiştir. Öğrencilerden “Kuşak Çatışması” üzerine bir yazı yazmaları istenmiştir. Bu çerçevede öğrencilerle yazma çalışması yapıldıktan sonra içerik incelenmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda en çok sözcük bilgisine yönelik hataların yapıldığı; dil bilgisi hatalarının ikinci sırada yer aldığı belirlenmiştir. Dil bilgisi hatalarına bakıldığında hatanın daha çok belirtme durumu ekinde yapıldığı görülmüştür. Özellikle ana dilden yapılan olumsuz aktarımlı cümlelere belirtme durumu ekinin kullanımında rastlanmıştır. Bununla birlikte öğrencilerin ses bilgisine yönelik hata yapmadıkları tespit edilmiştir. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin yazılı anlatımlarının büyük oranda iyi düzeyde olduğu; yapılan hatalar göz önüne alındığında çoğunlukla ana dilden olumsuz aktarım yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda öğrencilerin dil bilgisel boyutta daha az hata yapmaları için çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Anahtar kelimeler: Yazma becerisi, dil bilgisi yapıları, Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretimi, Kırgız öğrencilere Türkiye Türkçesi öğretim More less